شالوده یا فونداسیون سوله در هر سازه ساختمانی، در حقیقت بخش به هم پیوسته زیرین از کف سازه بوده که با زمین در تماس مستقیم می باشد و وظیفه اش انتقال دادن برآیند بارهای ساختمان به زمین می باشد. مثلا همه سنگینی سوله بر روی فونداسیون آن وارد شده و همین امر کفایت می کند تا بتوان به اهمیت بالای این قسمت در صنعت سوله سازی پی برد.
لازم به ذکر است پدیده نشست در ساختمان، موضوعی غیر قابل اجتناب بوده و بی شک رخ خواهد داد؛ با این حال اما پی ریزی دقیق و اجرای یک فونداسیون سوله با کیفیت قادر است تا از مقدار و شدت بروز نشست در سازه ها کم کند و در عین حال کمک می نماید تا میزان نشست در همه سطح سازه، به صورت مساوی حفظ گردد که این امر در اصل موضوع بسیار مهمی از لحاظ عمرانی به حساب می آید.
در عین حال وظیفه دیگری که از پی ریزی انتظار داریم این بوده که سازه را در مقابل واژگونی و تخریب حاصله از نیرو های جانبی وارد شده، ایمن نگه دارد. لذا طبیعی است تا چنانچه پی ریزی ضعیفی در طراحی سوله صورت گیرد؛ امکان تخریب سازه به دنبال کمترین فشار جانبی همچون باد و زلزله وجود دارد.
ساختار فونداسیون سوله
در نگاه نخست تفاوتی بین فونداسیون سوله و پی ریزی ساختمانی وجود نداشته و در حقیقت هر دو عملیات، از فرآیند های شبیه به هم پیروی می نمایند. گفتنی است بتن مسلح یا بتن آرمه به عنوان ترکیب بتن و میلگرد، اصلی ترین متریال به منظور ساخت فونداسیون قلمداد شده و به این فرآیند استقرار میلگردها در بستر فونداسیون، آرماتوربندی اطلاق می گردد.
در اصل آن چیزی که مقاومت مورد احتیاج در فونداسیون را فراهم می کند؛ آرماتورها هستند. لازم به ذکر است آنچیزی که در اجرای سوله سازی رخ می دهد؛ شبکه ای بوده که بواسطه میلگرد های با ضخامت گوناگون در هم بافته شده و ضروری است تا فواصل بین ردیف های طولی و عرضی، میزان مشخص و ثابتی باشد. در صورتی که این فاصله از حد مشخصی بیشتر باشد؛ احتمال ریزش بتن و نیز تخریب فونداسیون موجود می باشد.
دلیل ترکیب فولاد و بتن در فونداسیون
گفتنی است ترکیب فولاد و بتن در ساخت بتن آرمه، ترکیبی شگفت انگیز بوده که سبب رخ دادن خواص مکانیکی قابل توجهی خواهد شد. در حقیقت هر کدام از این دو ماده ، خواص مخصوصی را داشته که بهره گیری از هر دوی آنان در کنار همدیگر، تمامی خواص مورد نیاز را نصیب سازه خواهد نمود. لازم به ذکر است بتن ذاتا مقاومت فشاری بسیار زیادی داشته و در مقابل تنش های فشاری، عملکرد بسیار خوبی را از خود به نمایش می گذارد که در زیر سازی به آن احتیاج است؛ به همین دلیل مناسب ترین بستر به منظور کف سوله، بی شک بواسطه بتن ریزی انجام می شود.
با این حال اما موضوع این می باشد که بتن در مقابل نیروهای کششی، ضعف عملکردی داشته و سریعا دچار شکست می گردد. از طرفی دیگر فولاد از خود مقاومت بسیاری در مقابل کشش نشان داده و به همین دلیل در فونداسیون سوله، بتن را به فولاد مسلح می نمایند.
لازم به ذکر است بتن در ترکیب با میلگرد های فولادی به قدری چسبندگی بوجود می آورد که پی، در عمل به یک سازه یکپارچه تبدیل شده و تغییر شکل فولاد و بتن چه در فشار و چه در حرارت، منطبق بر هم رخ داده و همین موضوع هم سبب زیاد شدن سطح پایداری سوله استاندارد خواهد شد.
فرق بین سوله سبک و سنگین
گفتنی است مطالعه در رابطه با نقشه فونداسيون سوله سبک و سنگين هم قادر است جنبه کسب اطلاعات و هم نیز جنبه آموزشی داشته باشد و یا نیز این امکان وجود دارد تا به منظور ایده برداری و الگو گیری نیز بهره گرفته شده و از نقشه هایی که پیش از این در این حوزه پیاده سازی و اجرا شده اند؛ کمک گرفته بشود.
در حالت کلی انواع فونداسیون سوله به دو نوع طبقه بندی می شوند :
- فونداسیون نواری
- فونداسیون منفرد
فونداسیون نواری
این نوع فنداسیون در حقیقت از یک نوار پیوسته بتنی ساخته شده که به منظور گسترده نمودن بار یکنواخت دیوار های آجری یا بتنی و نیز چندین ستون که در یک ردیف قرار دارند طراحی می گردد. لازم به ذکر است پهنای پی نواری، به ظرفیت باربری خاک زیرین پی ها وابسته بوده و ضخامت پی نیز به مقاومت مصالح بستگی دارد. گفتنی است غالبا از فنداسیون نواری به منظور سوله های سبک بهره می گیرند که علت این کار نیز کم بودن فاصله میان قاب های سوله در سوله های سبک بوده که حدودا 3 متر است.
در کل فونداسیون نواری برای سوله هایی با عرض دهانه کمتر از 9 متر گزینه بسیار خوبی می باشد. در ارتباط با نقشه فونداسيون سوله سبک و سنگين، نکته مهم این است که اين طرح به منظور آن دسته سوله هايی مناسب بوده که با ديوار های سبک به اجرا درآورده مي شوند همچون ديوار ساندويچ پانل، يا حتي الامکان در صورتی که ديوار سنگين اجرا مي گردد همچون ديوار 35 سانتی، در دو طرف نما، حداکثر ارتفاع 1.5 متر باشند.
به صورت کامل و مختصر، بهتر است بدانید که
نام این نوع پی برگرفته از این است که مانند یک نوار به هم پیوسته و ساخته شده از بتن است، همچنین فونداسیون نواری برای گسترش بار، به شکل یکنواخت دیوار ها و یا چند ستون که در یک ردیف به صورت منظم قرار دارند را در امتداد یکدیگر قرار می دهد و با توجه به این نظم ساخته می شود.
این نمونه از فونداسیون ها بیشتر برای سوله های سبک مناسب بوده، و مورد استفاده قرار میگیرد، چون فاصله قاب های سوله در نوع سبک آن حدود 3 متر است که نیرو های باد، برف، باران و وزن خود سازه که بر فونداسیون متحمل میشود را در نقاط زیادی پخش کند.
بنابراین استفاده از اینگونه فونداسیون ها بهترین گزینه برای سوله های سبک است، که فاصله قاب ها از هم کمتر کمتر هستند. همچنین برای سوله هایی که دهانه کمتر از 9 متر دارند، بهترین گزینه انتخاب فونداسیون، همین پی های نواری است.
باید افزود که این مدل فونداسیون ها برای دهانه تا 15 متر سوله سبک، ابعاد نواری حدودا، 70 سانتی متر عرض و 50 سانتی متر ارتفاع، مناسب است.
برای آرماتور بندی فونداسیون سوله، 4 عدد میلگرد به نمره 16 در قسمت بالایی نوار، و 4 عدد میلگرد به نمره 16 در قسمت انتهایی نوار و خاموت ها هر کدام 25 سانتی متر در نمره 10 استفاده میشود.
برای دهانه های بزرگتر از 22 متر، بهتر است از فونداسیون تکی استفاده شود که در مطلب های بعدی می توانید در رابطه با آن ها بیشتر آشنا شوید.
برای داشتن اطلاعات بیشتر بر روی عنوان های زیر کلیک کنید.
البته بهتر است این نکته مهم را در نظر بگیرید، که این طرح فونداسیون سازه، برای سوله هایی هستند که در دیوارهای سبک اجرا می شوند، مانند؛ دیوار ساندویچ پانل یا ممکن است روی دیوار سنگین نیز اجرا شود، مانند؛ دیوار 35 سانتی دو طرف نما که حداکثر ارتفاع آن یک و نیم متر باشد.
فونداسیون تکی
در این نوع فونداسیون، آرماتورها به شکل یک شبکه حصیری است. باتوجه به این مورد که با وارد آمدن بار ساختمان، بخش تحتانی تحت کشش قرار می گیرد؛ در بخش پایینی پی به اجرا در آورده می شود. گفتنی است اين نوع فنداسيون منفرد سوله به صورتی می باشد که در قسمت زيرین ستون های فونداسيون منفرد اجرا شده و بوسيله شناز به همدیگر متصل مي گردند.
لازم به ذکر است در نقشه فونداسيون سوله سبک و سنگين، از فونداسیون تکی براي سوله های سنگين و نیز سوله هاي سبک بالاتر از دهانه 22 بهره گرفته شده و بسته به دهانه سوله و ديوارهای سوله، اندازه فنداسيون مربعی و شنازهای رابط فرق دارند.
پیش نیاز های طراحی و ساخت انواع فونداسیون سوله
اگر قصد ساخت و نصب فونداسیون های سوله را دارید، بهتر است بدانید که قبل از ساخت اصولی خوده سازه، باید فونداسیون مناسب سوله را طراحی کرده و بسازید.
پیش از شروع به عملیات ساخت فونداسیون، باید نا همراوی های زمین مورد نظر را که سوله در آن قسمت ساخته خواهد شد را هموار سازند و ناهمواری های زمین را برطرف کنند، به گونه ای که زمین برای ساخت سازه ای غول پیکر مانند سوله های سنگین وزن، مهیا شود.
در صورتی که سوله مورد نظر در زمینی نا هموار ساخته شود، علاوه بر صرف زمان زیاد، هزینه بالا و از کیفیت و مقاومت نهایی سوله نیز کاسته میشود.
رعایت چند اصل بسیار مهم در طراحی و ساخت فونداسیون سوله
برای طراحی درست فونداسیون سوله و نتیجه نهایی از ساخت آن، باید نکاتی بسیار مهمی رعایت شود، که نمونه ای از این نکات کلیدی عبارت است از:
- آزمایش زمین از لحاظ مقاومت خاک، پی کنی و پی سازی، نمونه ای از اصولی ترین مراحلی است که در طراحی فونداسیون و ساخت آن، لازم الاجرا و ضروری است.
- برای مقرون به صرفه شدن هزینه های نهایی ساخت سوله های کم ارتفاع، استفاده از پی های منفرد بسیار مناسب است، و این نکته یکی از مواردی است که در طراحی سوله باید آن را نیز در نظر داشت.
- باید در نظر داشت که در اجرای زیر ساخت سوله به صورت منفرد یا نواری، این اتفاق ممکن است بیفتد که اجرا به صورت منقطع و جدا صورت بگیرد.
- نکته بسیار مهم هنگام طراحی فونداسیون سوله که باید حتما در نظر داشته باشید، این است که در صورت اجرای دو پارچه و منقطع فونداسیون، حتما ارتباط میان بخش ها باید از طریق شناژ برقرار شود.
- کلاف هایی که در نقش رابط هستند را شناژ میگویند، که از دو جهت عمدتا متعامد هستند، که اصولا مانع تحرک نسبی پی ها می‌شوند که موقع طراحی و اجرای فونداسیون ها باید به این نکته توجه بسیار زیادی شود.
- نکته آخری که باید به آن در هر شرایطی دقت کافی داشت، این است که فونداسیون باید به عنوان یک مجموعه جدا و واحد، طراحی و اجرا شود، تا در زمان زلزله یا رانش های اتفاقی، واکنش پیوسته داشته باشد.
این نکته واحد و جداگانه را نیز از ما پذیرا باشید، که طبق مقررات ساخت و اجرای ساختمان ها، ارتفاع فونداسیون سوله در 30 سانتی متر خلاصه شده، که شرکت بیستون سازه این طرح را می تواند در ارتفاع 50 سانتی متر نیز اجرا کند.
نتیجه گیری
در این مقاله درباره فونداسیون ها و نحوه طراحی آن ها صحبت کردیم . شما می توانید از مشاوران بیستون سازه برای ساخت انواع سوله برای کسب و کار های مختف کمک بگیرید و بهترین سوله ها را بسازید و از آن ها استفاده کنید.