هر کسب و کار، شغل و کارخانه ای برای ایجاد بهترین محیط کاری برای کارگران و کارمندان خود باید مکان و محیط خاصی را برای کار و ابزار و ماشین آلات خود ایجاد کند، امروزه تمامی این فضاها به نام سوله برای کارخانه طراحی و ساخته می شوند.
تمامی سوله ها به طور کلی در مراحل ساخت و ساز روند ایجاد و بهره بردای مشابهی دارند، اما در زمینه مهندسی و طراحی تفاوت ها و تمایزات قابل توجهی با یکدیگر دارند که در نتیجه انواع سوله ها با استانداردهای مختلف ایجاد می شود که هر کدام دارای ویژگی های خاص خود هستند.
در حال حاضر سوله ها عموماً با استفاده از همان مصالح مخصوص در حجم و مقدار مصالح ساختمانی عمومی مورد استفاده در ساخت سوله مانند تیر آهن، ورق فولادی، فونداسیون بتنی و … ساخته می شوند.
بسته به کارایی سوله، هدف از سوله، مدل مورد نظر مالک می تواند در اندازه ها و مقادیر متفاوت باشد، زیرا هر سوله ساخته شده کارایی و هدف خاص خود را دارد.
انواع سوله
امروزه سوله ها بر اساس عملکرد، کاربرد، کسب و کار و شغل و مدل مورد نظر کارفرما در مهندسی، طراحی، ساخت و ساز به دو دسته سنگین و سبک طبقه بندی می شوند.
یکی از انواع سوله های موجود در حال حاضر سوله های سنگین می باشد که بهترین و بزرگترین مزیت این سوله ها برای کارخانه ها و مشاغل انبوه با خطوط تولید کارآمد می باشد زیرا سوله های سنگین برای فضای محدود مهندسی، طراحی، ساخت و ساز نمی شوند.
این سوله ها در چرخه طراحی و ساخت سوله نسبت به سایر انواع سوله زمان طولانی تری دارد و این امکان را به کارخانه های بزرگ با کارایی خطوط تولید انبوه می دهد تا بتوانند آزادانه روی ماشین آلات بزرگ در مکان های بزرگ کار کنند.
در میان انواع دیگر سوله های موجود امروزه، سوله های سبک در حال حاضر به طور گسترده در بین کارفرمایان مورد استفاده قرار می گیرند و مزایا و ویژگی های بسیاری را نسبت به سوله های سنگین ارائه می دهند.
امروزه هر یک از سوله ها در دسته سوله سنگین، سوله سبک دسته بندی می شوند که از پرکاربرد ترین سوله ها در هر یک از این دسته ها می توان به سوله تیرورقی در دسته سوله سنگین و سوله خرپایی در دسته سوله سبک اشاره کرد.
هر کدام از این سوله ها دارای ویژگی ها و مزایای خاص خود هستند که آن ها را در مقایسه با سایرین خاص می کند، اما در حال حاضر سوله های سبک وزن از نظر کارایی و حجم ساخت نسبت به سوله های سنگین محبوبیت بیشتری دارند.
تمامی این تفاوت ها به این دلیل است که سوله های تیر ورقی دارای معایبی هستند در حالی که سوله های خرپایی دارای مزایای زیادی نسبت به آن ها می باشند.
مطلب مرتبط: طراحی و ساخت سوله های سبک قوسی ارزان
معایب سوله های تیر ورقی سنگین
سوله تیر ورقی سنگین و کاربرد آن با فراهم کردن فضایی وسیع برای کارخانه های تولید انبوه، خطوط تولید با استفاده از ماشین آلات بزرگ، مقرون به صرفه بوده و به دلیل معایب به هیچ وجه برای فضای محدود و شرکت های متوسط توصیه نمی شود.
از جمله زمینه های معایبی سوله تیرورقی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
وزن سوله
سوله های تیر ورقی سنگن امروزه به دلیل استفاده از مصالح و تجهیزات ساختمانی مستحکم مانند فولاد خالص و تیرهای ورق محکم، وزن زیادی دارند و امروزه به دلیل عدم صرفه اقتصادی دیگر این امکان ساخت و بهره برداری را در اختیار کارفرمایان قرار نمی دهند.
مقیاس دهانه سوله
از آنجایی که متراژ بالای سوله به دلیل اتفاده از تیرچه های فولادی و ورق فولادی در روند ساخت است، سوله های تیر ورقی سنگین از اندازه محدود دهانه های ورودی و خروجی بهره می برد که یکی از معایب اصلی ان گونه سوله ها می باشد.
محدود بودن ورودی و خروجی سوله تیر ورقی سنگین اصلی ترین عیب این نوع سوله است و می توان گفت زمانی که ماشین آلات مختلف و تجهیزات عظیم در مقیاس بزرگ وارد و خارج می شوند، بیشترین ویژگی مشکل آفرین محدودیت دهانه ورودی و خروجی سوله تیر ورقی سنگین است.
عمر و استحکام کم
یکی دیگر از معایب سوله های سنگین تیر ورقی عمر و استحکام کم این سوله ها به دلیل وجود یا عدم وجود تخصص و حرفه قابل اعتماد برخی از شرکت ها و افراد در مهندسی، طراحی، ساخت و ساز این نوع سوله ها می باشد.
به دلیل خسارات مالی و جانی هنگفتی که در صورت رعایت نکردن نکات و اصول و قوانین مهندسی و طراحی سوله تیر ورقی در بسیاری از موارد می تواند به همراه داشته باشد، سرمایه گذاری مطمئن در طراحی و بهره برداری از این نوع سوله ها غیرممکن است.
هزینه ساخت بالا
از دیگر معایب قابل توجه و مهم ساخت سوله های تیر ورقی از انواع سوله های سنگین می توان به عدم صرفه اقتصادی و هزینه بالای ساخت و بهره برداری به دلیل هزینه بالای فولاد، فلزات خاص و مفید هنگام ساخت این سوله ها اشاره کرد.
مطلب مرتبط: هزینه ساخت هر متر مربع سوله چقدر است؟
مزایای سوله های خرپایی سبک
امروزه سوله های سبک دارای نیازها، مصارف و مزایای بی شماری در بین کارفرمایان می باشند، به گونه ای که این نوع سوله ها دارای ویژگی های متمایزی نسبت به سوله های تیر ورقی سنگین بوده و آنها را به اولین انتخاب در بین کارفرمایان در موضوع ساخت بهترین سوله تبدیل کرده است.
کاهش وزن
یکی از مهمترین و شاخص ترین ویژگی سوله های سبک و سوله خرپایی سبک نسبت به سوله های تیرورقی سنگین وزن کمتر آنها به دلیل استفاده و بهره مندی از مصالح، اجزاء و عناصر سازه ای مستحکم و خاص از نظر ترکیب و نسبت وزنی می باشد.
سوله سبک خرپایی در مقایسه با سوله سنگین تیر ورقی دارای ویژگی متمایزی می باشد چون سوله سنگین در ساخت و ایجاد خود از فولاد ضخیم و خالص استفاده می کند و هزینه این متریال، کیفیت، وزن آن بالاست.
مقیاس دهانه سوله
مقیاس و اندازه دهانه سوله سبک خرپایی در مقایسه با سوله تیر ورقی سنگین، به دلیل مهندسی، طراحی و ساخت منحصر به فرد دارای فضای وسیع و گسترده ای است که امکان حمل و نقل انواع ماشین آلات را فراهم می کند.
یکی از بزرگترین مزیت های سوله های سبک نسبت به سوله های سنگین، اندازه دهانه سوله است، زیرا سوله های سنگین به دلیل متراژ زیاد و حجم زیاد مصالح خالص، فضای زیادی را برای ساخت سوله اشغال می کنند در نتیجه اندازه دهانه سوله کاهش می یابد.
عمر طولانی و استحکام بالا
سوله های سنگین تیر ورقی ساخته شده ورق صفحه ای بدلیل نداشتن دانش حرفه ای و تخصصی مهندسی استحکام و عمر مفید کمی داشته و اصلی ترین عیب سوله های سنگین تیر ورقی می باشد.
از طرفی اصلی ترین و قابل توجه ترین مزیت سوله های سبک خرپایی، طول عمر و استحکام بالای سوله در هر شرایط و کاری است که به کارخانه ها و مشاغل اجازه می دهد تا سال ها بدون هیچ مشکلی فرایند کار خود را ادامه دهند.
صرفه اقتصادی بالا
یکی از اصلی ترین و قابل توجه ترین مزیت های سوله سبک خرپایی، صرفه اقتصادی بالا به دلیل استفاده از فلزات و ترکیبات خاص فلزی در بدنه، رابط ها و سقف سوله است که به سازندگان امکان صرفه جویی در هزینه های مهندسی را با توجه به طراحی سوله می دهد.
کلام آخر
در مقاله فوق به همراه بیستون سازه به بررسی سوله ها، انواع سوله، معایب سوله تیر ورقی سنگین، مزایای سوله سبک خرپایی پرداخته ایم.