همانطور که می دانید صنعت کشاورزی یکی از مهم ترین صنایع ایران است که روز به روز به دلیل افزایش جمعیت و افزایش فرهنگ استفاده از محصولات ارگانیک و طبیعی، این صنعت رو به رشد است. اما متاسفانه با وجود بحران کم بود آب و کاهش ذخایر زیر زمینی، آینده این صنعت را به خطر انداخته است. با افزایش تحقیقات در زمینه کشاورزی و افزایش علم، باید به سمت کشاورزی مدرن و پیشرفته رو آورد؛ به عنوان مثال کشت گلخانه ای. یکی از ویژگی های مهم کشت گلخانه ای، نیاز به آب و فضای کمتر است. همچنین اگر بخواهیم به مهم ترین مزیت کشت گلخانه ای نسبت به کشاورزی سنتی اشاره کنیم، باید گفت که برخلاف کشت سنتی که فقط می توان در بازه زمانی خاص از سال، نوعی محصول خاص به عمل آورد، از کشت گلخانه ای می توان در هر زمان از سال، هر نوع محصولی را کشت کرد.
انواع سوله و کاربرد های آن
امروزه استفاده از سوله های صنعتی برای کاربرد های متفاوت، با داشتن فضایی گسترده و سرپوشیده افزایش یافته است. سوله های سبک جزء یک از انواع سازه های فلزی است که در بعضی موارد به دلیل قیمت تمام شده ارزان، بسیاری از صنعت گران و حتی کاربران غیر صنعتی را به ساخت و استفاده از این نوع سازه تشویق می کند. این نوع سازه ها، از کنار هم قرار گرفتن اجزای کوچک تر و یک شکل، سازه اصلی تشکیل می شود. برخی از ویژگی های خاصی که در ادامه خواهیم گفت، سوله ها را متناسب انواع کاربرد های صنعتی و غیر صنعتی کرده است.
استفاده از سازه های بتنی، با توجه به هزینه های بالا و سرعت کم ساخت آن، دیگر مناسب استفاده در ابعاد بالا نیست. برخلاف سازه های بتنی، سوله ها با سرعت بالا و مقرون به صرفه بودنشان مناسب تر هستند. از مزایای مهم استفاده از سوله، انعطاف پذیری بالا، کاربرد های متنوع، مقاوم در برابر بلا های طبیعی مانند سیل و زلزله و ساخت با مقیاس بسیار بزرگ. از کاربرد های سوله ها می توان برای ساخت سالن مرغداری، سالن های ورزشی، انبار های بزرگ، کشاورزی و گلخانه ها نام برد.
پوشش سوله ها
پوشش سوله دارای دو بخش درونی و بیرونی است. از جمله مصالح مورد استفاده برای پوشش درونی و بیرونی، پانل های گالوانیزه ، پانل های سیمانی ، ورق های آلومینیومی و آجر سنگ است. در سوله های گلخانه ای از شیشه، پلی کربنات یا پلاستیک استفاده می شود.
مزایای پوشش شیشه ای برای سوله های گلخانه ای
- عبور نور و حرارت آفتاب در مناطق سردسیر و کم نور
- طول عمر بالا نسبت به پوشش های پلاستیکی یا پلی کربناتی
معایب پوشش شیشه ای
- پرهزینه ترین نوع پوشش گلخانه ای
- نیاز به اسکلت بسیار محکم
- مصرف سوخت بالا
- هزینه بالای نگه داری
ویژگی های پوشش پلی کربنات
این نوع پوشش به دلیل هزینه پایین نسبت به دیگر پوشش ها، مقاومت بالای آن نسبت به پوشش پلاستیکی و جلو گیری از هدر رفتن انرژی، تقاضای بیشتری دارد. از جمله ویژگی های جالب این نوع پوشش، جلوگیری از ورود گرما در تابستان و خروج گرما در زمستان است.
انواع روش احداث گلخانه
گلخانه های مرکب ( تونلی )
گلخانه های تونلی، از متداول ترین قالب های اسکلت فلزی، با فرم کمانی است که از لوله های گالوانیزه و تو خالی یا فولادی توپر ساخته می شوند. این نوع از گلخانه ها دارای مزیت هایی مانند ساخت سریع و آسان، با قابلیت جابجایی و مهم ترین آن صرفه اقتصادی است. از جمله کاربرد های احداث گلخانه های تونلی برای سالن های پرورش قارچ، سبزیجات و صیفی جات است.
گلخانه های پیوسته
گلخانه های پیوسته یا اسپانیایی در مساحت های بزرگ با انواع نوع دهانه و ارتفاع ساخته می شوند. پوشش دیواره های این نوع گلخانه از پلی کربنات از سقف پلاستیکی تشکیل شده است.
چگونگی احداث سوله سبک گلخانه ای
در مرحله اول نیاز است تا محصول هدف تعیین شود. همچنین نیاز است که محل مناسب و مساحت مورد نیاز نیز اندازه گیری شود. زیرا انتخاب نوع و هزینه ساخت یک سوله گلخانه ای، بر اساس ویژگی های آن تعیین می شود. معمولا هزینه ساخت سوله ها براساس متر مربع محاسبه می شود. در مرحله بعد باید تعیین شود که برای گلخانه از سازه چوبی استفاده کنید یا اسکلت فلزی. وظیفه اصلی اسکلت در سوله های گلخانه ای ، نگه داشتن پوشش پلاستیکی یا شیشه ای است. به همین دلیل این اسکلت ها باید بسیار مقاوم بوده و صرفه اقتصادی داشته باشد. همچنین باید سایه کمتری نیز ایجاد کند.
در حال حاضر اکثر سوله های گلخانه ای از اسکلت های الومینیومی یا گالوانیزه ساخته می شوند، اما نسبت به اسکلت های چوبی هزینه بیشتری دارند، ولی از مهم ترین معایبی که اسکلت های چوبی دارند این است که در زمان کمی پوسیده می شوند و اگر بخواهیم برای افزایش طول عمر اسکلت های چوبی، قطر چوب ها را افزایش دهیم، باعث ایجاد سایه و کاهش نور می شود. به همین دلیل استفاده از اسکلت های چوبی برای سوله های گلخانه ای توصیه نمی شود. پوشش اسکلت سوله های گلخانه ای که دارای اسکلت فلزی هستند، از پلاستیک های ضد اشعه ماوراء بنفش تشکیل شده است.
ارتفاع این نوع گل خانه تقریبا 2 برابر گلخانه هایی با اسکلت چوبی است. به همین دلیل شرایط رشد گیاه افزایش یافته، در نتیجه عملکرد گلخانه بیشتر می شود. نکته قابل توجه این است که این اسکلت ها در بدنه سوله های گلخانه ای، باعث ایجاد سایه می شود، که می تواند بر کیفیت محصول تولیدی گلخانه تاثیر بالایی داشته باشد. برای حل این مشکل پیشنهاد می شود که موقعیت نمای گلخانه، جنوبی یا جنوب شرقی باشد.
سوله های گلخانه ای تونلی چه مشخصات فنی دارند؟
ابعاد پیشنهادی برای یک سوله گلخانه ای تونلی، بستگی به متراژ زمین دارد. اما نکته قابل توجه این است که عرض هر دهانه تونل 8 متر است. به همین دلیل باید ابعاد زمین را طوری تنظیم کرد که ضریبی از 8 باشد. برای مثال یک سوله گلخانه ای تونلی با داشتن حداقل 6 تونل با پهنای 8 متر، باید تقریبا 4300 متر مربع مساحت داشته باشد.